Buitengewoon bewegingsonderwijs
Buitengymzaal in Oudenbosch
Buiten lesgeven is heerlijk én ik heb zelf ook weer leerdoelen!
De eerste buitengymzaal van Nederland draait nu een aantal schooljaren mee. Voor de leerlingen van basisschool De Schittering in Oudenbosch is het alsof ze nooit iets anders hebben gedaan dan buiten gymmen. Maikel Geleijns (leerkracht groep 8) en Jikke Knipping (vakdocent lichamelijke opvoeding) delen hun ervaringen.
In weer en wind
Gymmen in weer en wind: hoe werkt dat in de praktijk? Jikke: “Van mooi weer tot zachte regen zijn we buiten. We gaan alleen naar binnen bij een hoosbui.” De vakdocent past haar lessen aan op de weersomstandigheden. “Als het regent worden de toestellen of matten te glad en zijn dan onveilig. In plaats daarvan doen we dan een tikspel op het plein. Zo houden we de leerlingen ook in de kou lekker in beweging.”
Buiten gymmen is normaal
De Schittering gebruikt de buitengymzaal in de bovenbouw, vanaf groep 5. “Omdat je op het schoolplein wat minder overzicht hebt dan in een zaal, is het handig als kinderen al wat zelfstandiger zijn”, legt Jikke uit. “Als ik een oefening uitleg op de ringen, speelt een ander groepje multibal op het plein en weer een ander groepje is aan het springtouwen. Dat gaat prima!”
Voor leerlingen die de overgang maken van onderbouw naar bovenbouw, is buiten gymmen een hele belevenis. “Zij zien eerst nog elk vliegtuig en elke eekhoorn”, grapt Jikke. “Maar al heel snel raken ze er helemaal aan gewend en weten ze niet meer anders dan dat buiten gymmen normaal is.”
Jezelf ontwikkelen als vakdocent
Hoe anders is het om buiten les te geven? “Het is heerlijk!” zegt Jikke spontaan. “Natuurlijk baal ik als het drie uur achter elkaar regent, maar dat komt zelden voor. Op de opleiding leer je binnen gymles geven. Om dat te vertalen naar buiten is een uitdaging en vraagt dat ik mezelf verder ontwikkel in mijn vak. Ik heb zelf ook weer leeddoelen!”
Zelfstandiger leren werken
Leerlingen leren door de buitengymzaal veel zelfstandiger werken, ervaart Jikke. “Omdat het een groot oppervlak is, verdwijnen kinderen soms even uit je gezichtsveld. In een zaal kan je makkelijker roepen naar het andere vak, dan buiten op het schoolplein. Kinderen moeten zich hier ook bewust van worden, zeker als er tegelijk andere klassen buiten spelen. Het is wel gaaf om te ervaren dat de leerlingen hieraan gewend zijn en hier goed mee omgaan!”
Totaalconcept van buiten bewegen
Maikel, die intensief betrokken was bij de ontwikkeling van de buitengymzaal, benadrukt dat de buitengymzaal onderdeel is van een totaalconcept van buiten bewegen. “De opstelling van de buitengymzaal gebruiken we voor de technische onderdelen van bewegingsonderwijs zoals ringzwaaien en klimmen. Daarnaast heb je een veld of plein nodig voor spelvormen - zoals voetbal en trefbal. En voor de toestellen die een stabiele ondergrond nodig hebben - zoals trampolinespringen en kastspringen. Maar we kunnen ook sporten doen die we in zaal nooit deden, zoals frisbeeën.”
Meer ruimte, is meer bewegen
Wat is het grootste voordeel van buiten sporten voor de kinderen? Maikel: “Kinderen bewegen méér dan binnen, want het terrein is gewoon veel groter. Ook is meer uren in de buitenlucht goed voor hun gezondheid.”
Geen overbezorgde ouders
Maikel legt uit hoe zij ook de ouders vanaf het begin mee hebben genomen in de plannen. “Wij organiseerden een informatieavond, spraken er meer informeel over bij het ophalen van de kinderen, en deelden steeds sneak previews op Facebook. En dat heeft geholpen! Ik denk dat we drie keer een vraag hebben gehad van een bezorgde ouder als: ‘is het niet te nat, of te koud’?” Ook regelde de school truien voor de buitengymles voor alle leerlingen. “Zo hoeven ook gezinnen met een lager inkomen geen nieuwe buitenkleding aan te schaffen voor hun kind.”
Tips voor andere scholen
Lijkt een Buitengymzaal je ook iets voor jouw school? Dan heeft Maikel nog een paar tips voor je. “Zorg voor een droge en weersbestendige materialenopslag buiten. Onze opslag is nog in het schoolgebouw en daardoor kost materiaal buiten opstellen veel tijd.” Ook adviseert Maikel scholen om kunstgras als ondergrond te nemen. “Wij kozen voor speciaal speelzand, maar dat blijft lang nat na een regenbui. En als laatste wil ik scholen meegeven: kies voor beweegmodules binnen de Buitengymzaal waarmee je kunt variëren in opstellingen. Zo blijft het interessant voor je leerlingen.”