Zo maak je de speeltuinen in jouw gemeente meer inclusief

De uitdaging

Negen van de tien speeltuinen in Nederland zijn nog niet toegankelijk voor kinderen met een handicap. Dat geldt voor openbare speelplekken, maar ook voor speeltuinen en speelplekken bij bijvoorbeeld scholen, kinderopvanglocaties en recreatievoorzieningen. Eind 2019 sloten de rijksoverheid, Jantje Beton, de VNG en vele anderen partners het SamenSpeelAkkoord. Alle deelnemers dragen in 2020-2021 concreet bij aan het realiseren van een inclusieve speelcultuur en meer samenspeelplekken. 

De juiste plek in uw gemeente

Weet je hoeveel kinderen met een beperking jouw gemeente heeft? En in welke buurten ze wonen? Grote kans dat in elke wijk slechts zo’n 2 tot 3 kinderen wonen die een aangepaste speeltuin nodig hebben. Om toch al die kinderen te bedienen, kiezen gemeenten soms voor slechts één inclusieve speeltuin, die dan centraal ligt in dorp of stad. Maar dat is niet het antwoord. Kinderen spelen het liefst in hun eigen buurt, ook vanwege de bereikbaarheid. Het heeft meer effect om in alle speeltuinen kleine aanpassingen te doen. Die hoeven niet duur te zijn en kunnen een groot verschil maken.

Voor elk budget zijn er mogelijkheden

Veel gemeenten hikken aan tegen het inclusief maken van hun speeltuinen, uit angst dat het heel duur is. Ook lijkt het heel complex om met alle verschillende beperkingen rekening te houden. Dat is een misvatting: er zijn talloze manieren – klein en groot, duur en goedkoop – om een speeltuin méér toegankelijk te maken voor kinderen met een beperking. De twee belangrijkste dingen waar je op kunt letten zijn: de toegankelijkheid van de speeltuin en de speeltoestellen.

5 tips voor een toegankelijke speeltuin

De meeste winst kun je boeken door de toegang en inrichting van jouw speeltuin aan te passen. Dat zit hem in dingen als:

Looppaden tussen de toestellen die begaanbaar zijn voor rolstoelen en rollators.

Plaats de toestellen dichtbij de paden, zodat kinderen er makkelijk in kunnen komen.

Qua ondergrond zijn kunstgras of rubber tegels beter dan zand, voor kinderen die moeilijk lopen.

Brede parkeerplekken waar je een rolstoel in- en uit een auto kunt laden.

Omheining rond schommelende en draaiende toestellen, zodat kinderen met een visuele beperking er niet zomaar tegenaan lopen.

5 tips voor inclusieve speeltoestellen

Hoeveel speeltoestellen je in jouw speeltuin aanpast, kun je afwegen. In een speeltuin in de buurt van een speciaal onderwijs school, pas je wat meer aan dan in een gemiddelde buurtspeeltuin. Hierbij wat inspiratie:

Een vogelnestschommel vinden álle kinderen geweldig. Kinderen met bijvoorbeeld een lichamelijke of meervoudige beperking kunnen er veilig in liggen, terwijl ze met vriendjes schommelen.

Kies toestellen met een ‘luie’ trap. Zodat kinderen die moeilijk lopen er ook op kunnen klimmen.

Zorg ervoor dat de zitjes op schommels en wippen een rugleuning hebben. Kinderen zitten zo meer stabiel.

Nijha heeft allerhande speeltoestellen zoals een rolstoelschommel en een rolstoeldraaitoestel waar kinderen in een rolstoel ook op kunnen komen. 

Wat het samen spelen nog leuker maakt zijn toestellen die werken op ‘human power’. Deze zijn gericht op beleving en erg geschikt voor kinderen met een beperking. Je moet bijvoorbeeld zelf ergens aan draaien en hoort vervolgens muziek. 

Samen spelen stimuleren

‘De deelnemers van het SamenSpeelAkkoord streven naar meer sámenspeelplekken. En dat is niet voor niets. De tijd dat we kinderen met een handicap wegstopten in internaten is gelukkig voorbij. Maar echt sámen spelen met kinderen zónder beperking is nog niet vanzelfsprekend. Kinderen moeten elkaar een beetje leren kennen en kinderen zonder beperking vinden een handicap soms spannend. Ouders, grootouders en leraren kunnen hierin begeleiden. Laat bijvoorbeeld zien dat deze kinderen misschien niet kunnen rennen, maar wel heel goed kunnen vangen of touwtrekken.